Biblioteki akademickie oraz Linked Open Data
Biblioteki odgrywają coraz większą rolę w różnych projektach Internetu semantycznego, w tym w inicjatywach Linked Open Data (pol. Powiązane Otwarte Dane). Są to działania wpisujące się w takie zagadnienia jak struktury danych, ontologie i kontrolowane słowniki wiedzy, edukacja, programowanie oraz wsparcie techniczne.
W aspekcie nauk interdyscyplinarnych, popularne stały się aplikacje do tworzenia sieci badawczych. Narzędzia te używają standardów webowych do reprezentowania metadanych na temat działalności naukowców i zasobów. Są to narzędzia wspierające rozwój otwartej nauki i często służą do realizacji funkcji informacyjnej bibliotek i związanych z nią usług.
Czym jest VIVO
VIVO jest semantyczną platformą internetową o otwartym kodzie źródłowym, umożliwiającą odkrywanie badań na wskroś administracyjnych granic i zakresów dyscyplin, dzięki powiązaniu profili osób oraz informacji związanych z badaniami naukowymi.
VIVO została pierwotnie opracowana i wdrożona w Uniwersytecie Cornella. Obecnie wykorzystywana jest przez instytucje i organizacje w ponad 25 krajach, oferując dynamiczną platformę, która ułatwia współpracę i odkrycia we wszystkich dyscyplinach naukowych.
VIVO zawiera informację o naukowcach, tym samym pozwalając badaczom na:
- wyróżnienie obszarów specjalizacji,
- wizualizację sieci akademickich i społecznych,
- wyświetlanie informacji o publikacjach, grantach, dydaktyce, usługach, etc.
Informacje o profilu mogą być automatycznie importowane (lub gromadzone ręcznie) ze wskazanych źródeł, takich jak instytucjonalne bazy danych, lokalne repozytoria, bazy bibliograficzne czy bazy grantów. VIVO oraz inne kompatybilne aplikacje produkują bogatą sieć informacji, która może być przeszukiwana w celu wspierania współpracy i umożliwienia odkrywania interdyscyplinarnych badań naukowych w danej instytucji lub poza nią.
VIVO – profil naukowca
Multiwyszukiwanie poprzez dane semantyczne
Prototyp przeszukiwania wielu stron VIVO (http://beta.vivosearch.org) pozwala czytelnikom na dostęp do bogatych danych pochodzących z profili użytkowników, referatów, grantów, wydarzeń, organizacji i koncepcji z 8 uczelni. Multiwyszukiwanie może dostarczyć rezultaty wyszukiwania poprzez zestaw semantycznie dostępnych punktów końcowych opartych o ontologię VIVO.
VIVO – wyszukiwanie poprzez dane semantyczne
Wizualizacja nauki
VIVO zapewnia sieciowe narzędzia do analizy i wizualizacji w celu zmaksymalizowania korzyści uzyskanych z danych dostępnych w VIVO. Platforma zapewnia wysoką jakość danych na temat naukowców, ich współpracowników, źródeł finansowania oraz wiele innych, oferując eleganckie wizualizacje organizacji badawczej na poziomie indywidualnym, lokalnym oraz globalnym.
-
- VIVO mapy nauki
-
- VIVO wizualizacja współautorów
Przykłady wdrożeń VIVO
Poniżej znajduje się lista wybranych wdrożeń w instytucjach, których dane indeksowane są przez prototyp Multiwyszukiwarki VIVO.- Cornel University: http://vivo.cornell.edu/
- Ponce School of Medicine: http://vivo.psm.edu/
- The University of Florida: http://vivo.ufl.edu/
- Washington University School of Medicine: http://vivo.wustl.edu/
Podsumowanie
Powiązana infrastruktura danych pozwala na zwiększenie odkryć, wizualizację nauki, integrację badań i danych oraz głębokiego przeszukiwania fasetowego. Dlatego też, polskie biblioteki akademickie mogłyby przyjrzeć się bliżej temu semantycznemu narzędziu, celem wsparcia swoich instytucji macierzystych.
Bibliografia
- Oficjalna strona projektu VIVO: http://www.vivoweb.org
- Libraries and Linked Open Data, Paul J. Albert, Jon Corson-Rikert, Melissa A. Haendel, and Kristi L. Holmes, e-Science Portal for New England Librarians: http://esciencelibrary.umassmed.edu/thesaurus/interview_vivo
Oprogramowanie VIVO oraz ontologia wraz z dokumentacją są publicznie dostępne
il. wprowadzenia: logo VIVO, źródło: http://vivoweb.org/
